Op deze pagina vind je recente (wetenschappelijke) weetjes en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van ‘oogzorg’.
Oogfonds: vaker ogen laten checken:
Het Oogfonds roept mensen op om hun ogen vaker te laten controleren. Meer dan 300.000 Nederlanders zijn blind of slechtziend en dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen, waarschuwt het Oogfonds.
Volgens de directeur van het fonds is achteruitgang van de ogen in zeven van de tien gevallen te voorkomen. Zo hebben ouderen met verminderd zicht vaak niet door dat dat door een ziekte komt. En als ze daarachter komen is het meestal te laat om er nog iets aan te doen.
Het fonds roept daarom op om net zo vaak naar de opticien te gaan als naar de tandarts.
Uit: NOS-teletekst donderdag 10 november 2022.
Zien dankzij varkenshuid in je oog:
Twintig blinde en slechtziende mensen hebben een hoornvlies als dit geïmplanteerd gekregen en kunnen nu weer zien. Het is een kunstmatig hoornvlies, gemaakt van collageenmoleculen afkomstig uit varkenshuid. Naar schatting 12,7 miljoen mensen wereldwijd zijn blind door een ziekte of beschadiging aan hun hoornvlies, de buitenste transparante laag van het oog. Tot nu toe was de enige manier om hen weer te laten zien een transplantatie van een menselijk hoornvlies. Maar slechts één op de 70 patiënten krijgt ook daadwerkelijk zo’n transplantatie, mede omdat een groot deel van hen in landen woont met beperkte toegang tot gezondheidszorg en gedoneerde hoornvliezen.
De proefpersonen hadden allen keratoconus, een progressieve ziekte waarbij het hoornvlies dunner wordt en vervormt. Veertien van hen waren blind. Na twee jaar was geen van hen meer blind, en drie patiënten die voor het onderzoek blind waren hadden na de operatie weer perfect zicht, schrijven onderzoekers van de Linköping Universiteit en het biotechbedrijf LinkCare Life Sciences in Nature Biotechnology.
Er is moeite gedaan om het materiaal en de procedure goedkoop te houden, schrijven de onderzoekers. Zo zijn de varkenshuiden waar het collageen uit afkomstig is een bijproduct van de voedingsindustrie, en hebben ze een minimaal invasieve methode gevonden om het kunstmatige hoornvlies in te brengen bij de keratoconuspatiënten.
Andere voordelen: dit hoornvlies kan twee jaar bewaard worden, fors langer dan de twee weken houdbaarheid van een gedoneerd menselijk hoornvlies, en er hoeft maar acht weken gedruppeld te worden met immunosuppressieve medicijnen in plaats van meerdere jaren bij gangbare hoornvliestransplantaties.
Uit: NRC, zaterdag 27 augustus 2022.
Amsterdamse tiener slaagde cum laude voor het gymnasium:
Defne Çelik (18) toonde aan dat een blinde tiener prima in het reguliere onderwijs past, mits de school het wil.
Ze haalde een 10 als eindcijfer voor Grieks, Frans, Latijn en maatschappijleer, een 9 voor Engels en Duits en een 8 voor Nederlands, geschiedenis, economie en wiskunde A. “Die 9 voor Engels doet pijn,” zegt Defne “Dat had ook een 10 kunnen zijn, maar ik had geen tijd meer.” Defne is aan één oog blind en met haar andere oog ziet ze 4 tot 5 procent. Ze volgde speciaal basisonderwijs op de school van Visio. Daar kreeg ze vwo-advies, maar de middelbare school voor speciaal onderwijs van Visio biedt alleen praktijkonderwijs, vmbo en havo aan. “Ik wilde vwo doen, dus gingen we kijken of ik naar Het Amsterdams Lyceum kon. “Nog nooit eerder gaf men op die school les aan een blinde leerling en zij zijn met een zorgcoördinator gaan kijken wat nodig was en kregen ook ondersteuning van Visio. Veel dingen moesten voor haar worden aangepast. Zo staan alle schoolboeken op haar laptop in een Worddocument; met een brailleleesregel kan ze meelezen. Ook haar toetsen maakt ze in braille. Hierdoor duurden de eindexamens en andere toetsen dubbel zo lang. Waar andere leerlingen na maximaal drie uur klaar waren, moest zij zich vijf uur of zes uur achter elkaar concentreren. “Dat was wel lang. Dat vond ik een van de moeilijkste dingen van de middelbare school. Alles gaat bij mij langzamer: huiswerk, lezen, het kost mij veel meer tijd dan een ander. Wat mijn geheim is voor zo’n cijferlijst? Het is geen geheim. Het is consistentie. Elke dag een beetje doen en niet opgeven. Ik denk dat dat ook is wat ik aan andere kinderen wil meegeven: je moet door een moeilijk stukje heen als je van speciaal naar regulier onderwijs gaat. Eigenlijk moet je gewoon even wennen aan een ogenschijnlijk onveilige situatie.
En nu? “Nu ga ik verhuizen. Met mijn cijferlijst kan ik naar Amsterdam University College en daar moet je op de campus wonen.”
Uit: Het Parool, vrijdag 8 juli 2022.
Contactlens behandelt oogziekte:
Chinese onderzoekers hebben voor mensen met glaucoom een contactlens ontwikkeld die de oogdruk in de gaten houdt en bij te hoge druk automatisch medicijnen afgeeft. Wereldwijd treft de aandoening zo’n 80 miljoen mensen. Bij glaucoom wordt onvoldoende vocht uit de oogbol afgevoerd, waardoor de oogdruk oploopt. Hierdoor kan de oogzenuw beschadigen, wat uiteindelijk tot blindheid kan leiden. De onderzoekers hebben de lenzen getest op konijnen. De oogdruk van de dieren bleek na dertig minuten met ongeveer een derde gedaald te zijn. Verdere studies zijn nodig om te zien hoe goed de lenzen bij mensen werken.
Uit: Het Parool, zaterdag 28 mei 2022.
Kunstmatige zenuwcellen veelbelovend bij herstel van ogen:
Britse onderzoekers hebben kunstmatige zenuwcellen gemaakt die verenigbaar zijn met menselijk weefsel. Deze techniek kan in de toekomst van pas komen om de ogen te herstellen na letsel. Zenuwcellen vormen de bouwstenen van de hersenen. Aan de hand van elektrische signalen dragen ze informatie over naar andere delen van het zenuwstelsel. De kunstmatige zenuwcellen zijn gemaakt van hydrogel. Ze kunnen tot 25 millimeter lang worden gemaakt, vergelijkbaar met de zenuw die het oog met de hersenen verbindt. Volgens de onderzoekers kan hun uitvinding binnen tien jaar een belangrijke rol spelen in kunstmatige netvliezen. Uit: Het Parool, zaterdag 7 mei 2022.
Tastzin blinde slaat aan bij horen van getallen:
Voor het eerst is synesthesie ontdekt bij iemand die blind is geboren. Synesthesie is een neurologisch verschijnsel waarbij een waarneming zintuigen prikkelt die gewoonlijk niks met die waarneming te maken hebben. Wanneer mensen met synesthesie een geluid horen, zien ze bijvoorbeeld tegelijkertijd een bepaalde kleur of voelen ze een textuur. Italiaanse wetenschappers bestudeerden een 40-jarige man die blind werd geboren. De man voelt texturen met zijn wijsvingers wanneer er over getallen, maanden of weekdagen wordt gesproken. Dit toont aan dat zicht, in tegenstelling tot wat werd gedacht, niet noodzakelijk is voor de ontwikkeling van synesthesie.
Uit: Het Parool, zaterdag 7 mei 2022.
Bionisch oog kan nu pupilreflex nabootsen:
Chinese wetenschappers hebben een dun materiaal ontwikkeld dat in een kunstmatig oog signalen verstuurt die lijken op die van zenuwen. Hierdoor kan de pupil in zo’n bionisch oog verwijden en samentrekken als reactie op veranderingen in lichtsterkte. Deze zogeheten pupilreflex zorgt ervoor dat mensen scherp kunnen zien en het netvlies tegelijkertijd tegen fel licht wordt beschermd. Het materiaal is vervaardigd van het mineraal perovskiet. Als volgende stap willen de onderzoekers een kunstmatig oog ontwikkelen dat kleur waarneemt. In de toekomst kan een bionisch oog mogelijk worden ingezet bij bepaalde visuele aandoeningen.
Uit: Het Parool, zaterdag 2 april 2022.